 |
||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||
|
|
||||||||||||||
|
Gien Filet Bleu - aardewerk |
Waar is dat van gemaakt? Goede vraag, maar wat moet je met het antwoord? Op deze pagina leggen we het graag nog een keer uit: waarvan kan je servies gemaakt zijn? Porselein is door de keurvorst van Saksen naar Europa gebracht. In een burchtstadje aan de Elbe werd een alchemist gevangen gehouden, net zo lang totdat hij het geheim van het Chinese porselein ontrafelt had - als hij goud kon maken was het ook goed, maar het Witte Goud was zijn doel. De alchemist heette Böttger. Het dorpje was Meissen, waar nog steeds een van de duurste en oudste porseleinfabrieken van Europa gevestigd is. Porselein is een veredelde klei. Het bevat kwarts, veltspaat, kaolien. Nadat het in de juiste vorm gebracht is, wordt het gebakken bij temperaturen boven de 1200 graden Celsius. Porselein kenmerkt zich door een grote hardheid en is daarom vaak veel dunner dan aardewerk - je kan het veel dunner maken en dan is het net zo sterk als dik aardewerk. Maak je het even dik als aardewerk, dan is het meestal dus veel sterker. Decoreren doet men vaak voordat het glazuur op het porselein is aangebracht - onderglazuur. Soms bakt men het glazuur met daarin het decorplaatje, zogenaamd inglazuur decor. En enkele zeer exclusieve en kwetsbare decors worden aan de buitenzijde aangebracht - opglazuur dus. Het glazuur wordt bij porselein bij een temperatuur van 1100 graden Celsius of hoger aangebracht.
Aardewerk - keramiek - faience Dit is het voordeligste materiaal voor serviezen, simpelweg omdat de ovens minder warm hoeven te worden gehouden. Aardewerk is iets brozer dan porselein, maar kan in net zulke fraaie vormen worden gemaakt. De baktemperaturen liggen tussen de 650 en 900 graden Celsius. De basiskleur is meestal iets meer crème dan bij porselein, maar door het glazuur kan het ook kraakhelder wit worden. Het oppervlak van aardewerk is altijd iets onregelmatiger dan van porselein, doordat het poreus blijft en dus vloeistoffen bij het bakken doorlaat. De hoeveelheid verontreinigingen en onregelmatigheden kan bij mooi aardewerk net zo klein zijn als bij mooi porselein, als de productie maar kieskeurig genoeg is. Keramiek en faience zijn alternatieve namen voor aardewerk. Keramiek refereert daarnaast ook aan dakpannen en tegenwoordig aan maalwerken voor kruidenmolens en remschijven van sportauto's. Aardewerk met een sterretje. Stoneware heeft een op aardewerk lijkende structuur, maar is bij temperaturen rond de 1300 graden Celsius gebakken. Daardoor is het stootbestendiger en meestal ook ovenvast. Stoneware is de zwaarste serviessoort, maar maakt dit goed door de sterkte van het materiaal. Het glazuur bepaalt de kleur van stoneware, de hoge baktemperatuur laat zelfs blauw of groen toe, maar de 'eigen' kleur is altijd in de buurt van wit. Glazuren zijn, je raadt het misschien wel, op glas gebaseerd. Door glaskruimels op te lossen ontstaat het glazuur dat op de porseleinen of aardewerken ondergrond wordt aangebracht. Bij het aanbrengen kan de ondergrond niet in het luchtledige zweven en rondom geglazuurd worden. Daarom zijn er 'bakpuntjes', ongeglazuurde randen en deels ongeglazuurde buitenranden aan serviesdelen. Het glazuur moet immers in een keer worden aangebracht bij een zeer hoge temperatuur. Die temperatuur ligt zo hoog als het ondermateriaal toestaat en is dus meestal niet hoger dan zo'n 100 graden Celsius meer dan waarop het product eerst gebakken is - vaak zelfs iets lager. |
|||||||||||||
|
|
||||||||||||||
